Hiszpańskie tradycje świąteczne
Wiadomo, że choinka, czy Św. Mikołaj są międzynarodowymi symbolami Świąt Bożego Narodzenia. Jednak każdy kraj ma zwyczaje niespotykane nigdzie indziej na świecie. Niektóre śmieszą, inne szokują, ale jedno jest pewne – obok większości z nich nie sposób jest przejść obojętnie. Tak również jest w przypadku Hiszpanii. Poniżej przedstawiamy Wam najbardziej oryginalne świąteczne tradycje hiszpańskie:
1. Tió de Nadal
„Świąteczny pieniek”, jak zwykło się go nazywać, jest szczególnie popularny na północy Hiszpanii, w Katalonii i niektórych prowincjach Aragonii. Jest to kawałek drewna z namalowaną uśmiechniętą buzią i wystającym noskiem, przykryty czerwoną czapeczką. Począwszy od 8 grudnia karmi się go, a na noc przykrywa kocykiem, żeby nie zmarzł. A wszystko po to, żeby w Wigilię Bożego Narodzenia lub w pierwszy dzień Świąt… wydalił z siebie prezenty. Wtedy to dzieci uderzają kijkiem w pieniek i śpiewają piosenkę:
Caga tió – Sraj pieńku
ametlles i torró – migdałami i nugatem
no caguis arangades – nie sraj śledziami
que són salades – bo są słone
caga torrons – sraj turronami
que són més bons – bo są smaczniejsze
si no vols cagar – jak nie chcesz srać
et donaré un cop de bastó – to ci przyłożę
Caga tió! – Sraj pieńku!
Następnie wyjmują spod kocyka podarunki. Tió przeważnie „wydala” drobiazgi, w postaci słodyczy, suszonych owoców, lub drobnych zabawek.Te duże prezenty przyniosą dopiero Trzej Królowie (Los Reyes Magos) w dniu 6 stycznia.
2. El Caganer
Przyczyny zamiłowania Katalończyków do defekacji pozostają nieznane. Nieodłącznym elementem szopek w tym regionie jest caganer – mała figurka przedstawiająca mężczyznę w stroju ludowym (biała koszula, czerwona czapka) ze spuszczonymi spodniami i wypiętymi pośladkami podczas wypróżniania się. Figurki można kupić na świątecznych jarmarkach, organizowanych na głównych placach miast. Od lat caganers przybierają również postaci znane z życia społeczno – politycznego, show businessu i sportu. Wśród nich jest Leo Messi, Królowa Elżbieta II, papież Franciszek, i inni. Caganer symbolizuje urodzaj, szczęście i pomyślność w nadchodzącym Nowym Roku, ale także równość wszystkich, bez względu na klasę społeczną, z jakiej się wywodzą.
3. El Olentzero
Katalonia ma caganers i Tió de Nadal, zaś Kraj Basków – miejscowego górnika El Olentzero, czyli własną wersję Św. Mikołaja. To właśnie on przynosi w Wigilię prezenty baskijskim dzieciom. Według legendy został znaleziony przez wróżkę w lesie jako niemowlę, która nadała mu imię Olentzero i zaniosła bezdzietnej parze. Codziennie pracował i pomagał swoim rodzicom, a po ich śmierci poczuł się samotny. Wtedy postanowił robić dla dzieci z pobliskiej wsi drewniane zabawki, ponieważ lubił pomagać ludziom. Pewnego dnia, podczas burzy, uratował z pożaru domu dzieci proszące o pomoc, a sam został przygnieciony płonącym stropem. Jednak wróżka doceniła jego dobre serce i chęć pomocy innym i podarowała mu nieśmiertelność. W zamian za to przysiągł, że będzie dawał prezenty wszystkim sierotom.
El Olentzero przedstawiany jest jako grubszy, sympatyczny mężczyzna w ludowym stroju baskijskim, z twarzą i rękami umorusanymi węglem, który nie stroni od alkoholu i dobrego jedzenia. Obecnie w Wigilię Bożego Narodzenia jego kukła jest obnoszona przez dzieci, które śpiewają kolędy i zbierają słodycze.
4. Trzej Królowie vs Święty Mikołaj
W Hiszpanii dzieci muszą zazwyczaj poczekać na prezenty do 6 stycznia. Wtedy podarunki przynoszą Trzej Królowie (Los Reyes Magos). Oczywiście Święty Mikołaj (Papa Noel) jest znany wszystkim, jednak póki co przegrywa rywalizację z Kacprem, Melchiorem i Baltzarem. Ponadto 6 grudnia nie obchodzi się Mikołajek – jest to dzień wolny od pracy ze względu na Święto Konstytucji. Ponieważ 2 dni później, 8 grudnia, również jest święto (Niepokalanego Poczęcia, Inmaculada Concepción), Hiszpanie wykorzystują ten czas, żeby zrobić sobie długi weekend (puente) i wyjechać w podróż.
Który z powyższych zwyczajów najbardziej przypadł Wam do gustu?